tussen je oren?
het brein en de nervus vagus
Dit verhaal legt uit hoe onze hersenen zijn opgebouwd en hoe ze functioneren. Er zijn drie belangrijke delen in ons brein:
Reptielenbrein
Dit is het oudste deel en werkt snel en instinctief. Het zorgt voor basisfuncties zoals hartslag en ademhaling en reageert snel op gevaar. Het helpt ons overleven door ons te laten reageren zonder na te denken.
Zoogdierenbrein
Dit deel is iets jonger en regelt onze emoties en herinneringen. Het is flexibeler dan het reptielenbrein, omdat het kan leren van ervaringen. Dit betekent dat het ons kan helpen om beter om te gaan met situaties door ons instinctieve reacties te dempen.
Neocortex
Dit is het nieuwste en grootste deel van ons brein. Hier vinden we ons vermogen om te denken, te redeneren en creatief te zijn. Het helpt ons om controle te hebben over onze emoties en beslissingen. Maar als we ons bedreigd voelen, kan dit deel minder goed functioneren, omdat de andere delen van ons brein dan de overhand krijgen.
Kortom, hoewel we denken dat we rationele beslissingen nemen, worden veel van onze keuzes beïnvloed door emoties en instincten vanuit de andere delen van ons brein.
Effect van Chronische Stress op de Hersenen
Chronische stress kan onze hersenen veranderen. Wanneer we lange tijd stress ervaren, maakt ons lichaam te veel cortisol aan. Cortisol is een stof die schadelijk kan zijn voor de hippocampus, een belangrijk deel van onze hersenen. De hippocampus helpt normaal gesproken om de hypothalamus te remmen. De hypothalamus is verantwoordelijk voor het aanmaken van cortisol. Als de hippocampus niet goed werkt, maakt de hypothalamus te veel cortisol aan, wat leidt tot meer stress. Dit kan een vicieuze cirkel creëren: meer stress zorgt voor meer cortisol, wat weer meer stress veroorzaakt. Dit kan uiteindelijk leiden tot problemen zoals een burn-out of chronische vermoeidheid.
Hersenstam en Emoties
Alles wat we zien of horen, komt binnen in onze hersenstam, het oudste deel van onze hersenen. Dit deel reageert snel op slecht nieuws of negatieve berichten, wat een overlevingsmechanisme is. Te veel stress kan ervoor zorgen dat dit deel van de hersenen overactief wordt, wat invloed heeft op onze emoties. Hierdoor kunnen we angstiger worden en onze emoties minder goed beheersen.
De Nervus Vagus en Nervus Accessorius
In de hersenstam bevinden zich de kernen van de 10e hersenzenuw, de nervus vagus, en de 11e hersenzenuw, de nervus accessorius. De nervus vagus is belangrijk voor onze stofwisseling en het immuunsysteem. Bij chronische stress kan deze zenuw overactief worden, wat leidt tot problemen met de stofwisseling en spanning in de nekspieren. Dit is ook de reden waarom de trapezius, een spier in de nek, vaak gemasseerd wordt.
Wat is de Nervus Vagus?
De nervus vagus is een van de twaalf hersenzenuwen en loopt van de hersenstam naar de organen in de borst en buik. Hij helpt ons lichaam om over te schakelen naar het ‘rust- en herstelsysteem’. Dit systeem is belangrijk voor ontspanning en herstel.
Overstimulatie van de Nervus Vagus
Een gezond lichaam schakelt het ‘stress- en activiteitsysteem’ in wanneer we moeten presteren. Dit zorgt ervoor dat we alert zijn. Maar als we constant stress ervaren, kan ons lichaam moeite hebben om terug te schakelen naar het ‘rust- en herstelsysteem’. Dit kan leiden tot verschillende klachten. Het is belangrijk om momenten van ontspanning te vinden, zodat ons lichaam kan herstellen.
Als je bijvoorbeeld spreekt over stress of emotionele blokkades, kan dit invloed hebben op specifieke chakra’s. Een chakra is een energiecentrum in het lichaam volgens verschillende spirituele en traditionele geneeskundige systemen, zoals het hindoeïsme en boeddhisme. Het woord “chakra” komt uit het Sanskriet en betekent “wiel” of “schijf”, wat verwijst naar de draaiende energie die door deze centra stroomt.
Stress kan bijvoorbeeld de energie in het derde chakra (de zonnevlecht) verstoren, wat kan leiden tot gevoelens van onzekerheid of een gebrek aan zelfvertrouwen. Emotionele pijn kan het hartchakra (vierde chakra) beïnvloeden, wat kan resulteren in moeilijkheden met liefde en verbinding.
Lees meer over wat stress doet in de verschillende delen van je lichaam, in de pagina over disbalans