Zelf aan de slag
het autonome zenuwstelsel
Het autonoom zenuwstelsel regelt de onbewuste processen in je lichaam. Het regelt de vitale lichaamsfuncties (hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur) en inwendige organen. Het autonoom zenuwstelsel wordt ook wel het vegetatief, het onwillekeurig of het visceraal zenuwstelsel genoemd.
Ons autonome zenuwstelsel treedt ook in werking bij stressprikkels: het herkent gevaar en zoekt een passende omgangsvorm. De polyvagaaltheorie, waarbij ‘poly’ staat voor ‘meer’, gaat ervan uit dat ons zenuwstelsel verschillende verdedigingsstrategieën hanteert wanneer we stress ervaren.Deze theorie is ontwikkeld door Stephen W. Porges. Het wordt ook wel ‘de wetenschap van veiligheid’ genoemd, waarmee we een verklaring hebben voor de werking van het autonome zenuwstelsel bij stress, trauma of angst (onveilig voelen).
Symptomen: Angstig, hyperactief, niet kunnen ontspannen, rusteloos, snel schrikken/angstig, moodswings, chronische klachten, slapeloos, woede/irritatie, problemen met de spijsvertering, grenzeloosheid.
Window of tolerance
“Venster van Tolerantie” is een term die oorspronkelijk door Dr. Dan Siegel werd bedacht en die vaak wordt gebruikt om normale reacties van hersenen en lichaam te begrijpen en te beschrijven, met name na tegenslag . Het is ook een term die wordt gebruikt om de zone van opwinding te beschrijven waarin iemand het meest effectief kan functioneren.
Het kan goed zijn om je te realiseren dat emoties een beloop hebben. Daarmee wordt bedoeld dat ze er een begin en een eind aan zit. Zeker als emoties verstoord zijn, zoals tijdens een depressie of burn-out of na een traumatische gebeurtenis, is dit waardevolle informatie. Je kunt niet meer zomaar varen op je kompas, want de naald is als het ware ontregeld.
Bovenin het raam dan ben je te gespannen. Je schiet in een soort “vluchten of vechten” reflex, bent geïrriteerd of paniekerig en kunt niet tot rust komen. Vaak is er iets gebeurd waardoor je van slag bent geraakt. Het helpt niet om jezelf kalmerend toe te spreken en je hebt ook niet veel ruimte voor andere mensen.
Onderin het raam dan ben je niet gespannen genoeg. Vergelijk het met een snaar die niet voldoende op spanning is en er maar een beetje bij hangt. Je voelt je lusteloos en krijgt weinig mee. Misschien is je iets overkomen of zit je ergens mee. Je kunt jezelf niet uit de put trekken. Ook hier is er maar weinig ruimte voor anderen.
Strategieën om te veranderen
Breken met niet helpende systemen
- Dit kunnen schuldgevoelens zijn, angst of niet vervulde behoeftes
- Onverwerkte ervaringen en lessen uit het verleden
- Systemen, van je familie vanuit de geschiedenis
Nieuwe verbindingen maken
- Connnect, verbind je met belangrijke partners, familie.
- Verbond je met belangrijke mensen, die je in je leven bent tegen gekomen
- Verdiep je in je land syssteem van herkomst
Alles begint bij bewustzijn
- Leer je spanning te herkennen
- Onderzoek wat je triggert
- Zoek naar ontspanning, waar je blij van wordt
Hoe ga je aan de slag
- Erken waar je getriggerd wordt, neem er de tijd voor en accepteer, wat je ondervindt
- Je kunt altijd kiezen wat je wilt gaan doen, waar je je aandacht op richt
- Als je getriggerd bent, en je ervaart het, veroordeel het niet, richt je aandacht op het fijne
